KSeF a samofakturowanie przy transakcjach WDT
Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Finansów (MF) obligatoryjny Krajowy System e-Faktur (KSeF) zostanie wdrożony etapami. Począwszy od 1 lutego 2026 r. KSeF będzie obligatoryjny dla największych podatników, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) przekroczy w 2025 roku 200 mln zł. Z kolei, pozostali podatnicy będą mieli obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych począwszy od 1 kwietnia 2026 roku. Wprowadzenie obowiązkowego KSeF będzie miało również swoje konsekwencje w stosunku do zagranicznych podmiotów wystawiających faktury w imieniu polskich podatników w ramach procedury samofakturowania.
Aktualne brzmienie przepisów ustawy o VAT w zakresie samofakturowania
Przepis art. 106d ustawy o VAT wprowadza możliwość przeniesienia procesu wystawiania faktur ze sprzedawcy na nabywcę towarów lub usług (tzw. samofakturowanie). Z tego rozwiązania korzysta wielu polskich podatników współpracujących z zagranicznymi kontrahentami. Proces samofakturowania ułatwia zagranicznym kontrahentom automatyzacje procesów składania zamówień i wystawiania faktur we własnym systemie (systemy polskich i zagranicznych przedsiębiorców w takich przypadkach są zazwyczaj odpowiednio zsynchronizowane). Jednocześnie, stosowanie jednolitego sposobu fakturowania w znaczący sposób ułatwia procesy dokumentacyjne, księgowe oraz weryfikacji podatkowej poszczególnych dokumentów i transakcji.
Zmiany przepisów ustawy o VAT w związku z wprowadzaniem obligatoryjnego KSeF
W związku z planowanym wdrożeniem obligatoryjnego KSeF w Polsce, ustawą z dnia 16 czerwca 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1598, z późn. zm.), która wchodzi w życie z dniem 1 lutego 2026 r. został dodany przepis art. 106g. Co do zasady ust. 2 ww. przepisu wprowadza katalog wyłączeń z obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych przy użyciu KSeF. Przy czym żadne z ww. wyłączeń nie odnosi się do sytuacji, w której zagraniczny podatnik (nabywca nieposiadający siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce) korzysta z procedury samofakturowania i wystawia w imieniu i na rzecz polskiego podatnika (sprzedawcy) fakturę dokumentującą sprzedaż dokonaną przez polskiego sprzedawcę.
W konsekwencji wprowadzenia obligatoryjnego KSeF zagraniczne podmioty nieposiadające siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, nabywające towary lub usługi od polskiego podatnika VAT i stosujące procedurę samofakturowania, które zostałyby upoważnione do wystawiania faktur w imieniu tego polskiego podatnika, byłyby jednocześnie zobowiązane do stosowania KSeF.
Powyższe rozwiązanie może spowodować, że procedura samofakturowania w przypadku transakcji z podmiotami zagranicznymi będzie niepraktyczna, uciążliwa, a w przypadku większości zagranicznych podmiotów niemożliwa do implementacji z przyczyn technicznych. W konsekwencji, aby zagraniczny podmiot mógł nadal korzystać z procedury samofakturowania po wejściu w życie obligatoryjnego KSeF, przy zachowaniu dotychczasowej automatyzacji tego procesu, będzie musiał ponieść znaczące nakłady inwestycyjnej we własne systemy informatyczne. Oczywiście, takie podmioty mogłyby skorzystać z rozwiązań udostępnionych przez MF i wystawiać faktury ustrukturyzowane manualnie, niemniej, takie podmioty wystawiają niejednokrotnie nawet kilkanaście tysięcy faktur miesięcznie, w związku z czym to rozwiązanie w praktyce jest niemożliwe do zrealizowania.
Konsultacje publiczne projektu ustawy KSeF2 – stanowisko BTA Solivan
W dniu 5 listopada 2024 r. MF poinformowało o konsultacjach publicznych projektu nowelizacji ustawy o VAT w zakresie regulacji dotyczących KSeF w Polsce (link) – tzw. projekt KSeF2. Konsultacje publiczne, które trwały do 19 listopada 2024 roku i umożliwiały przekazanie ewentualnych uwag do projektu ustawy.
BTA Solivan przy współpracy z wybranymi przedsiębiorcami, zainteresowanymi powyższym zagadnieniem, zgłosiła uwagi do projektu KSeF2. W uwagach podkreśliliśmy konieczność uwzględniania przez Resort Finansów w regulacjach dotyczących KSeF zwolnienia z obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, w przypadku faktur wystawianych przez zagraniczne podmioty nieposiadające w Polsce siedziby i stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w ramach procedury samofakturowania w imieniu i na rzecz polskiego podatnika na podstawie art. 106d ustawy o VAT.
Za wprowadzeniem powyższego zwolnienia przemawia bowiem szereg argumentów, w szczególności należy mieć na uwadze, że:
- Polska wnioskując do Komisji UE o udzielenie upoważnienia na wprowadzenie obligatoryjnego KSeF wskazała, że rozwiązanie to nie będzie miało wpływu na zagranicznych podatników;
- brak przedmiotowego zwolnienia uniemożliwi w praktyce stosowanie procedury samofakturowania w przypadku dostaw realizowanych przez polskich przedsiębiorców na rzecz podmiotów nieposiadających w Polsce siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej;
- brak ww. zwolnienia zmusi zagranicznych i polskich kontrahentów do poniesienia znaczących kosztów inwestycyjnych w systemy informatyczne w celu umożliwiania wystawiania faktur ustrukturyzowanych w ramach samofakturowania;
- pozostawienie przepisów w aktualnym brzmieniu może spowodować, że w obiegu prawnym będą funkcjonowały dwie faktury dokumentujące tą samą transakcję tj. jedna faktura wystawiona przez zagranicznego nabywcę w ramach procedury samofakturowania oraz druga faktura wystawiona w KSeF przez polskiego dostawcę;
- zobligowanie zagranicznych przedsiębiorców do wystawiania faktur ustrukturyzowanych za pośrednictwem KSeF w skrajnych sytuacjach może wpłynąć na zerwanie przez zagranicznych przedsiębiorców współpracy z wybranymi polskimi dostawcami lub usługodawcami.
Mamy nadzieje, że przedstawione przez nas postulaty zostaną uwzględnione przez MF.
Agnieszka Jadaś, starszy konsultant podatkowy