W dniu 8 lutego 2023 r. Sejm przyjął kolejną obszerną nowelizację Kodeksu Pracy. Procedowane zmiany implementują postanowienia dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady UE w zakresie tzw. „work-life balance”.
Teraz pracę nad ustawą będzie prowadził Senat – szczegółowa treść przepisów będzie mogła jeszcze zatem ulec zmianie. Nowe przepisy powinny wejść w życie po upływie 21 dni od daty ich ogłoszenia. Zmiany będą wymagały przeglądu i dostosowania procedur i stosowanych wzorów dokumentów do nowych przepisów.
Poniżej przedstawiam wybrane, najważniejsze zmiany:
- Rozszerzona ochrona przed niekorzystnym traktowaniem przez pracodawcę:
- skorzystanie z uprawnień przysługujących z tytułu naruszenia przepisów prawa pracy, jak też wsparcie innego pracownika korzystającego z takich uprawnień nie może powodować niekorzystnego traktowania takiego pracownika.
- Zmiana zasad zatrudniania na okres próbny
- okres próbny zależny będzie od przewidywanego czasu trwania umowy o pracę, i wynosić będzie:
– 1 miesiąc, gdy strony zamierzają zawrzeć umowę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy,
– 2 miesiące, gdy strony mają zamiar następnie zawrzeć umowę na czas określony dłuższy niż 6 i krótszy niż 12 miesięcy,
– 3 miesiące – w pozostałych przypadkach.
- umowa na okres próbny będzie mogła być przedłużona:
– max. o miesiąc – jeśli jest to uzasadnione rodzajem pracy,
– o okresy urlopu lub innej usprawiedliwionej nieobecności, jeśli strony tak ustalą w umowie.
- Zmiany w zakresie wypowiadania umów na czas określony:
- obowiązek podania przyczyny wypowiedzenia,
- obowiązek konsultacji ze związkiem zawodowym,
- możliwość przywrócenia do pracy również w przypadku umów na czas określony.
- Wyłączenie możliwości zakazania pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy lub innym stosunku zatrudnienia z innym pracodawcą – z zachowaniem możliwości uzgodnienia zakazu konkurencji.
- Zmiany w treści informacji o warunkach zatrudnienia
- informacja będzie musiała zawierać więcej szczegółów dotyczących zatrudnienia – m.in. przysługujące przerwy w pracy, zasady dotyczące pracy w godzinach nadliczbowych, procedurę rozwiązania stosunku pracy, zasady przechodzenia zmian, zasady przemieszczania się między miejscami pracy, inne niż uzgodnione w umowie składniki wynagrodzenia i świadczenia pieniężne i rzeczowe,
- w odniesieniu do umów trwających w dniu wejścia w życie ustawy na wniosek pracownika należy w ciągu 3 miesięcy uzupełnić treść dotychczasowo wydanej informacji o warunkach zatrudnienia
- Dodatkowe 15-minutowe, wliczane do czasu pracy przerwy w pracy dla pracowników pracujących ponad 9 i 16 godzin,
- Możliwość wystąpienia pracownika z wnioskiem o zmianę rodzaju pracy, zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę na czas nieokreślony lub zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy,
- Obowiązek informowania pracowników o:
- możliwości zatrudnienia w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy;
- procedurach awansu;
- wolnych miejscach pracy,
- Nowe rodzaje urlopów:
- urlop opiekuńczy – wynosić będzie 5 dni i nie będzie płatny,
- urlop w przypadku siły wyższej oraz z tytułu pilnych spraw rodzinnych – wynosić będzie 2 dni lub 16 godzin w roku kalendarzowym z prawem do 50% wynagrodzenia.
- Zwiększono łączny wymiar urlopu rodzicielskiego – do 41 tygodni (jedno dziecko) lub 43 tygodni (więcej niż jedno dziecko) – wyłączne prawo 9 tygodni urlopu dla każdego z rodziców.
- Możliwość wystąpienia pracownika wychowującego dziecko do 8 roku życia z wnioskiem o zastosowanie do niego elastycznej organizację czasu pracy (praca zdalna, przerywany system czasu pracy, system skróconego tygodnia pracy, praca weekendowa, ruchomy czas pracy, indywidualny rozkład czasu pracy, obniżony wymiar czasu pracy).